Susam Alerjisi

Susam, dünya çapında popüler bir bileşendir. Susam genelde yağlarda, salatalarda, yemeklerde ve suşide yaygın olarak kullanılır. Ancak bazı bireyler için susam ve susam yağı alerjik reaksiyona neden olur. Susam alerjisinde reaksiyonlar hafif belirtiden şiddetli belirtilere kadar değişebilir. Ciddi bir alerji durumunda yaşamı tehdit eden anafilaksi ortaya çıkabilir. Susam, çeşitli besin ürünlerinin yanı sıra kozmetikler, takviyeler, ilaçlar ve evcil hayvan yemlerinde de bulunur.

Susamın Sağlığa Faydaları

Susam (Sesamum indicum L.), esas olarak tohumlarındaki yağ için yetiştirilen bir üründür ve bu nedenle yağlı tohum olarak kabul edilir. Asya, Afrika ve Güney Amerika’daki tropikal bölgelere özgüdür. Susam tohumları protein, vitamin, mineral ve antioksidanlar açısından zengindir. Kabuklu tohumlar kirli beyaz renktedir ancak kavrulduklarında kahverengiye döner. Fındık aroması ve gevrek bir doku sağlamak için genellikle belirli besinlere eklenirler. Susam tohumları ayrıca sabun, kozmetik, yağlayıcılar ve ilaçlarda bir bileşen olarak kullanılır. Susam tohumlarının birçok potansiyel sağlık yararı vardır ve binlerce yıldır kullanılmaktadır. Bu yararlardan bazıları ise şöyledir;

1. İyi Lif Kaynağıdır

Üç yemek kaşığı (30 gram) kabuklu susam tohumu, günlük lif ihtiyacının % 12’si olan 3,5 gram lif sağlar. Lif, sindirim sağlığını destekler. Ek olarak araştırmalar, lifin kalp hastalığı, belirli kanserler, obezite ve tip 2 diyabet riskinizi azaltmada rol oynayabileceğini göstermektedir.

2. Kolesterol ve Trigliseridleri Düşürebilir

Susam tohumları, kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilecek bitki bileşikleri olan lignanlar ve fitosteroller içerir. Bazı araştırmalar, düzenli olarak susam tohumu yemenin, kalp hastalığı için risk faktörleri olan yüksek kolesterol ve trigliseritleri düşürmeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Susam tohumları % 15 doymuş yağ, % 41 çoklu doymamış yağ ve % 39 tekli doymamış yağı içerir.

3. Bitkisel Protein Kaynağıdır

Susam tohumları 30 gram başına 5 gram protein sağlar. Protein kullanılabilirliğini en üst düzeye çıkarmak için kabuğu soyulmuş, kavrulmuş susam tohumlarını tercih edebilirsiniz. Kabuk soyma ve kavurma işlemleri, proteinlerin sindirimini ve emilimini engelleyen bileşikler olan oksalatları ve fitatları azaltır.

4. Kan Basıncının Düşürülmesine Yardımcı Olabilir

Yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç için önemli bir risk faktörüdür. Susam tohumları magnezyum bakımından zengindir ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.

5. Kemik Sağlığını Destekler

Susam tohumları (hem kabuğu çıkarılmış hem de kabuğu çıkarılmamış) kemik sağlığını artıran besin ögeleri açısından zengindir. Bununla birlikte, susam, oksalatlar ve fitatlar olarak adlandırılan doğal bileşikler içerir. Bu bileşikler  minerallerin emilmesini azaltır. Bu bileşiklerin etkisini sınırlamak için tohumları ıslatmayı, kavurmayı veya filizlendirmeyi deneyebilirsiniz.

6. B Vitaminleri Kaynağıdır

Susam tohumları, hem gövdede hem de tohumda belirli miktarda B vitamini içerir. Gövdenin çıkarılması, B vitaminlerinin bir kısmını uzaklaştırabilir.

Susam Alerjisi

Susam alerjisi olan bir kişinin, yediği yiyeceklerde hangi bileşenlerin bulunduğunu bildiğinden emin olması çok önemlidir. Bu, özellikle şiddetli reaksiyon öyküsü olan kişiler için gereklidir.

Susam Alerjisinin Belirtileri

Susam alerjisi olan kişiler, hafiften şiddetliye kadar değişen, çeşitli belirtiler yaşayabilir.

Susam alerjisinde en sık rastlanan belirtiler şunlardır;

• Kusma,
• İshal,
• Mide bulantısı,
• Kurdeşen,
• Karın ağrısı,
• Öksürük,
• Boğazda veya ağızda kaşıntı,
• Yüzde kızarıklık veya şişme,
• Dudakta, dilde ve boğazda şişme.

Susama şiddetli reaksiyon gösteren bir kişi anafilaksi yaşayabilir. Anafilaksi, acil tıbbi müdahale gerektiren yaşamı tehdit eden bir reaksiyondur. Susam nedeniyle anafilaksi yaşayabilecek kişiler her zaman yanlarında adrenalin otoenjektörü gibi bir epinefrin enjektörü taşımalıdır.

Anafilaksi belirtilerinden bazıları şunlardır;

• Nefes almada zorluk
• Bayılma
• Hızlı kalp atımı
• Kalp durması
• Baş dönmesi
• Kan basıncında düşüş
• Bilinç kaybı

Susam Alerjisinde Kaçınılması Gereken Yiyecekler

Orta Doğu veya Asya’dan gelen yiyecekler sıklıkla susam yağı içerir. Pek çok fırın, susamla yapılmış simit üretir ve bu durum çapraz kontaminasyona yol açabilir.

Susam alerjisi olan bir kişi her zaman tükettiği yiyeceklerin içeriği hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Yemeğin susamla temas edip etmediğini bilmek önemlidir.

Susam alerjisi olan kişilerin;

• Susam taneleri,
• Susam yağı ve
• Tahinden kaçınması önemlidir.

Susam alerjisi olan kişi, aşağıdaki yiyeceklere karşı dikkatli olmalı ve denemeden önce susam içermediğini kontrol etmelidir. 

• Ekmek, galeta, hamburger ekmeği, sandviç ekmeği ve simit dahil pişmiş ürünler,
• Susam yağı içeren Asya yemekleri,
• Müsli ve granola gibi tahıllar,
• Galeta unu,
• Tempeh,
• Sosis gibi işlenmiş etler,
• Kekler veya baklava,
• Margarin,
• Suşi,
• Humus ve baba ghanoush gibi soslar,
• Susamlı çubuklar,
• Melba tost,
• Tortilla, pide ve simit cipsi,
• Et suyu, turşular, soslar ve soslar,
• Falafel,
• Bazı çorbalar,
• Vejetaryen burgerler,
• Bitki çayları,
• Aromalı pirinç, erişte, risotto, şiş kebaplar, güveçler,
• Goma dofu (Japon tatlısı)
• Enerji ve protein barları,
• Tuzlu kraker,
• Helva,
• Japon atıştırmalık karışımları,
• Şeker ve pirinç kekleri gibi atıştırmalık yiyecekler,
• Sim sim (Susamlı atıştırmalık).

Susam içerebileceği için alerjisi olan bir kişi aşağıdaki ürünlere karşı da dikkatli olmalıdır:

• Makyaj malzemeleri,
• İlaçlar,
• Takviyeler,
• Evcil hayvan gıdaları.

Her zaman tüketeceğiniz tüm yiyeceklerin etiketlerini okumanız gerekmektedir ve aşağıdaki bileşenlerden birini içermesi halinde o ürün tüketilmemelidir.

• Sesamum indicum (susam),
• Benne, benne tohumu veya benniseed,
• Gingelly veya gingelly yağı,
• Tohumlar,
• Susam tozu, yağı, ezmesi, unu
• Sesamol veya sesamolina.

Susam Alerjisinde Tedavi

Susam alerjisinde temel tedavi yöntemi susam ve susam içeren tüm besinleri tüketmekten kaçınmaktır.